Vườn trên mái, “vườn treo” là giải pháp dù không mới nhưng vẫn rất hay và hiệu quả, có nhiều sắc thái đa dạng để phù hợp với tình trạng thiếu màu xanh của cây cối trong môi trường đô thị nói chung và từng không gian của nhà ở nói riêng.
Kéo gần lại những khoảng xanh
Dù cuộc sống có khó khăn đến đâu, thì nhu cầu về một khoảng không gian xanh đối với đời sống con người là một điều không thể thiếu. Thật khó mà tưởng tượng, khi phải sống trong một môi trường hoàn toàn không có cây xanh. Tuy nhu cầu đó là thiết yếu và chính đáng, nhưng việc có được một khoảng không gian xanh trong cuộc sống thường ngày của mình là điều không đơn giản. Công viên hoặc những khoảng xanh đến từ bên ngoài có thể là một lựa chọn, nhưng sẽ còn tốt hơn nếu bạn có thể tự tạo cho mình một khoảng không gian như thế. Đôi khi đó chỉ là một chậu cây nhỏ bên cửa sổ, một nhánh dây leo trước hiên nhà ...Nhưng sao bạn không nghĩ đến hẳn một khoảng vườn ?Nếu vườn dưới mặt đất là bất khả thi, vậy ta hãy đưa nó lên cao hơn, vườn trên mái.
Vườn trên mái nhà, không gian bao la. |
Các nhà ở phố thường có xu hướng xây cao tầng, và tầng trên cùng thường chừa ra một khoảng trống nhất định, đó chính là khoảng không tuyệt vời để thiết kế, mang lại màu xanh cho ngôi nhà.Giải pháp đơn giản nhất thường được áp dụng, đó là đặt vào một vài chậu kiểng, có thể kết hợp thêm bộ bàn ghế uống trà nhỏ. Tuy nhiên, phương pháp này thường không thật sự hiệu quả. Khoảng không gian sẽ khó mà được tận dụng tuyệt đối, vô tình trở nên "thiếu tự nhiên", cứng nhắc. Nếu bỏ đôi chút công sức, kết hợp với những nguyên liệu phù hợp khi thiết kế nhà, chúng ta có thể tạo một khu vườn đúng nghĩa ngay tại không gian trên mái. Thậm chí, nếu tính toán kỹ càng về kết cấu, thoát nước công trình cũng như đặc điểm sinh học của các loại cây trồng, hoàn toàn có thể trồng trực tiếp được những cây lớn tương đối trên sân thượng, trên mái.
Vườn kết hợp với hồ cảnh trên mái có tác |
Vườn trên mái, cách chống nóng hiệu quả
Nói đến đây, hẳn nhiên chúng ta cũng đã hiểu được công năng thứ hai khi làm vườn cây trên mái nhà, không chỉ là không gian xanh mát, mà còn là chống nóng cho toàn ngôi nhà. Nếu được nghiên cứu và kết hợp tốt, thì vườn trên mái là một giải pháp chống nóng rất hiệu quả bên cạnh yếu tố thẩm mỹ – làm đẹp cho công trình. Lớp đất ẩm ở vườn trên mái giúp ngăn bức xạ xuống bề mặt bêtông của mái, điều hoà nhiệt độ, chống nóng rất hiệu quả. Ngoài ra, việc giảm bức xạ cho kết cấu bêtông cũng làm cho bêtông mái giảm thiểu hiện tượng co ngót (đặc biệt khi nhiệt độ thay đổi đột ngột) gây nứt bề mặt, từ đó dẫn đến hiện tượng thấm dột.
Tuy nhiên, để chống nóng được hiệu quả bằng giải pháp này, mái phải xử lý chống thấm thật tốt, các loại cây trồng cũng phải được lựa chọn cho phù hợp. Những loại cây trồng trên mái nên là những loại cây dễ sống trong điều kiện ít được chăm sóc, không vươn cao quá. Không nên trồng cây rễ cọc ở trên mái, vì khó có thể có đủ độ sâu đất cho cây, và vì có thể rễ cây xuyên sâu có thể ảnh hưởng đến kết cấu bêtông. Việc xử lý thoát nước, chống úng ngập cũng rất quan trọng, phải được thi công kỹ càng theo đúng tiêu chuẩn, quy trình.
Vườn trên mái cũng là một giải pháp kiến trúc sinh thái được nhiều nước trên thế giới ứng dụng cho xu hướng kiến trúc xanh và bền vững. Ở Việt Nam, trong thời gian gần đây cũng đã có nhiều công trình công cộng, công trình lớn đã sử dụng mái xanh; và có hiệu quả cao ở cả mặt thẩm mỹ và công năng chống nóng.
Trồng rau trên mái – tại sao không?
Thực ra, trồng rau trên mái nhà nghe có vẻ mới, nhưng nó đã được áp dụng khá nhiều, cùng với phong trào trồng rau mầm đã nở rộ tại nước ta thời gian vừa qua. Nếu để ý quan sát những ngôi nhà trong đô thị từ điểm nhìn trên cao, ta có thể thấy rất nhiều nhà có đặt những thùng nhựa, những thùng xốp ở bancông, sân thượng hay mái nhà… để trồng rau. Có lẽ đây không phải bắt nguồn từ lý do kinh tế, mà nhu cầu về cây xanh, về rau sạch, hay thậm chí đó là một thú vui mà thôi.
Tất nhiên nếu xét về tính thẩm mỹ thì rau không thể đẹp bằng những loại cây cảnh, hoa chuyên dùng để trang trí. Nhưng bù lại, ngoài sự tiện lợi khi có được rau sạch cho gia đình, thì đặc tính sinh học của loại cây này cũng là lợi thế khi được chọn để trồng ở vườn trên mái. Rễ của rau đương nhiên không thể xâm hại kết cấu mái nhà. Việc trồng rau này cho ta rau sạch – ngay ở nhà, điều đó cũng rất có ý nghĩa trong thời buổi giá cả đắt đỏ và vấn đề an toàn thực phẩm luôn làm người tiêu dùng đau đầu, bất an. Thêm vào đó, việc trồng rau tạo một thói quen lao động chân tay, gần gũi thiên nhiên, tạo một thái độ chăm sóc gia đình tích cực cũng như là một thú vui nho nhỏ – giữa cuộc sống ngày càng căng thẳng của mỗi người.
Vườn trên mái của một ngôi nhà phố. . |
Liệu bạn có tin rằng, đây là một khu vườn trên mái ?
Chúc bạn sớm có được khoảng không gian xanh tuyệt vời cho gia đình mình.
Biên tập bởi ASUZAC ACM.